Siyasi Partiler ve Seçim Yasalarına ilişkin Çerçeve Metnimiz ve Taleplerimiz
3Şubat2021,Çarşamba
I. Erkek egemenliğinin kadınlar üzerindeki iktidarını sorgulamadan, kadın erkek eşitliğini hayatın her alanında ve geri dönüşsüz olarak yerleştirmeden gerçek bir demokrasiden ve eşitlikten söz edilemez.
Demokrasinin öncelikli kriterlerinden biri eşit yurttaşlık hakkıdır. Eşit yurttaşlık hakkının reddedildiği veya aşındırıldığı; kadınların erkeklerin baskı ve şiddeti altında yaşamaya mahkûm edildiği, farklılıkların ayrımcılığa gerekçe yapıldığı toplumların bugününde huzur; geleceğine dair herhangi bir umut yoktur. Kadınlarla erkeklerin eşit olduğu, kimseye ayrımcılık yapılamayacağı fikrinden hareketle, kadınların hayatın her alanında eşit temsilini sağlamak, eşitliği hayata geçirmek için somut adımlar atılması gerekir.
EŞİK-Eşitlik İçin Kadın Platformu olarak, toplumda kadın erkek eşitliğinin fiilen sağlanması için beş temel alandaki acil taleplerimizi açıklamıştık:
1. Eşit yurttaşlık hakkımızı aşındırmaktan vazgeçin,
2. Kazanılmış haklarımızı tehdit eden söylem ve girişimlere son verin,
3. Evde, işte, sokakta, tüm toplumsal yaşamda şiddetsiz bir yaşam sürme hakkımız için acil eylem planı uygulayın,
4. Eğitimi eşitlikçi, ayrımcılıktan uzak, bilimsel, parasız hale getirin,
5. Eşit istihdam, kreş ve işyerinde şiddeti önleme mekanizmaları için etkin politikalar uygulayın.
Bu beş maddeye ilişkin ayrıntıları içeren 23.08.2020 tarihli basın açıklaması ektedir:
Bu beş madde birbiri ile ilişki içerisindedir; kadınların siyasal ve toplumsal katılımının sağlanması için uygulanması gereken zorunlu politikalardır.
Bu taleplerimizin öncelikli muhatabı siyasal iktidardır. Ancak tüm yerel yönetimlerin, siyasi partilerin, meslek odalarının, sendikaların, derneklerin, kitle örgütlerinin, işverenlerin, üniversitelerin, medyanın ve tüm toplumun bu acil sorunların çözümü konusunda üzerine düşen görevler vardır. Özellikle tüm siyasi partiler, bunları kendi program ve tüzüklerinin ve parti faaliyetlerinin bir parçası haline getirmelidir. Eşit temsil ilkesi de dahil olmak üzere EŞİK’in 5 Acil Talep Belgesi’nde sayılan taleplerin yerine getirilmesi için Türkiye’de yürürlükteki anayasal ve yasal mevzuat yeterlidir. Hiçbir anayasal ve yasal değişiklik gerekmemektedir.
Buna rağmen, ülke nüfusunun yarısı olan kadınların, uluslararası sözleşmeler, anayasa ve yasalardan kaynaklanan haklarını kullanması fiilen engellenmektedir. Bugün kadınlar boşanma haklarını bile, ölümü göze alarak kullanabilmektedir. Bu tablonun değiştirilmesi ancak kadınların kararlı mücadelesi ve gerçek demokrasinin kadınsız olmayacağını bilen bir siyasi irade ile mümkündür. Bu durumu değiştirmenin ilk adımı seçim ve atamayla gelinen tüm karar ve icra organlarında eşit temsilin sağlanmasıdır.
Partiler kendi içlerinde adayların belirlenmesi konusunda önseçim, seçimle oluşturulmuş seçici kurullar gibi demokratik seçim süreçleri oluşturmalıdır. Kadın üyelerini yerel ve ulusal seçimlerde aday olmaya özendirmeye özel önem vermeli, kadın aday adaylarından ve kadın adaylardan herhangi bir ad ve gerekçeyle adaylık ücreti istememeli; kadın adaylar propaganda giderleri, parti yayın organlarında söz alma vb. konularda pozitif ayrımcı politikalarla desteklenmelidir.
Eşit temsil ilkesi, hem genel ve yerel seçimler için, hem de atamayla gelinen tüm organlar için geçerli olmalı ve bu ilke, Anayasa’da, Siyasi Partiler ve Seçim Yasası’nda açıkça ve uygulanmasını sağlayacak yaptırımlarıyla birlikte yer almalıdır.
Eşit temsil ile ilgili düzenlemeler yapılırken Türkiye kadın hareketinin Anayasa Kadın Platformu’nun 2009’daki çalışmaları sırasında hemfikir olduğu eşit temsil ilkesinden geri adım atılmamalıdır. Eşit temsil kararı EŞİK-Eşitlik İçin Kadın Platformu için de vazgeçilmez bir konudur. Bu nedenle “kota” kavramı yerine “eşit temsil” kavramı kullanılmaktadır.
Eşit temsil/parite sistemi konusunda çeşitli uygulamalar örnek gösterilebilir. Ama hukuksal olarak en sağlam yöntem, anayasal düzenleme yapmak ve ilgili yasaları bu anayasal ilke çerçevesinde biçimlendirmektir. Fransa Anayasası bu konudaki ilk örnek olmuştur. Fransa Anayasası’na göre;
Madde 3/son
“Yasa kadınların ve erkeklerin seçmenlerle ilgili yetkilere ve seçim işlemlerine ilişkin yetkilere eşit erişim hakkı olduğunu destekler.”
Madde 4/son
“Siyasal parti ve siyasal gruplar 3.maddenin son fıkrasında belirtilen ilkenin uygulanmasına, kanunen belirlenen şartlara uyarak katılırlar.”
Öte yandan Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM) Seçim sistemleri yolu ile kadınların politikadaki temsilinin arttırılması konulu kararı (Karar 1706-2010) yol göstericidir.
Karara göre;
7.3 Üye ülkelerin kadınların parlamentoda temsilini arttıracak bir şekilde seçim yasalarını değiştirmesi:
1.1.1 Liste sistemli nispi temsilin olduğu ülkelerde, zorunlu kota sisteminin yürürlüğe konması. Bu kota sistemi daha yüksek miktarda kadın temsilini (ideal olarak en az %40) sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda sıkı bir sıra-düzen kuralı (örneğin: kadın ve erkek adayların dönüşümlü olarak birbiri ardına geldikleri “fermuar” sistemi) sağlıyor. Ayrıca kota sistemine uyulmaması halinde etkin yaptırımlar (tercihen maddi yaptırım içermeyen, daha çok aday listelerinin kabul edilmemesi şeklinde olan yaptırımlar) ve ideal olarak seçmenlerin geniş olduğu bölgelerde (veya ülke çapındaki seçimlerde) kapalı listelerin kullanılması da düşünülmelidir.
1.1.2 Çoğunluk sistemlerinin uygulandığı ülkelerde ise, her partinin parti ilçelerinde en az bir kadın ve bir erkek aday seçmesi veya kadınların politikaya katılımını arttırmak amaçlı diğer yöntemlerin kullanılmaya başlanması. Bu yöntemler şunlar olabilir: politik partiler içinde yenilikçi ve zorunlu kotaların uygulanması, “tamamı kadınlardan oluşan son elemeye kalan adaylar listesi”, seçim bölgelerinin “eşleştirilmesi”. Bu yöntemler yukarıda da belirtildiği gibi etkin yaptırımlarla desteklenmelidir.
Bu düzenlemenin yaşama geçmesini güvence altına almak için, siyasal partilerin kamu fonlarından yararlanma kuralları da yeniden düzenlenerek kadın-erkek eşitliği ilkesini yaşama geçirmek üzere alacakları önlemlere bağlanmalıdır. Eşitlik kuralını ihlal eden listeler seçime sokulmamalıdır. Üst üste yapılan ihlallerde, seçimlere katılmanın engellenmesi, kamu fonlarından yararlandırmama gibi etkin yaptırımlar getirilmeli; uyarı cezası verme gibi mekanizmalar öngörülmelidir.
II. Siyasi partilerde demokratik bir iç işleyiş
Eşit temsil ilkesinin sadece Anayasa ve yasalara yazılması da yeterli olmayacaktır. Siyasal partilerin demokratik bir iç işleyişe kavuşturulması da büyük önem taşımaktadır.
Öncelikle;
Partilerin amaçları içine; erkek egemenliğinin reddi ve toplumsal cinsiyet eşitliği için mücadele eklenmelidir. Bu amaç, partilerin program ve tüzüğünde bir madde olarak kalmamalı, partinin bütün üyelerine ve faaliyetlerine yayılmalıdır.
Partinin niteliği ve işleyiş ilkelerine, eşitlik ilkesi eklenmeli, hiçbir görevin hiyerarşi, lider hegemonyası, parti içi bürokrasi, erkek egemenliği ve hiçbir kesime ayrımcılık yaratacak şekilde tanımlanamayacağı vurgulanmalıdır. Seçimle ve atamayla gelinen görevlerde eşit temsil ve rotasyon uygulaması olmalıdır. Bu durum ayrıca parti içi meclislerde ve çalışma gruplarında garanti altına alınmalıdır.
Parti İçi Meclisler:
Parti içi bir örgütlenme ve siyasi faaliyet yürütme birimi ve biçimi olarak, belli gruplardaki parti üyelerinin bir araya gelmesiyle oluşan ve parti çalışmalarını özgül alanlarının nitelikleri ve ihtiyaçları doğrultusunda güçlendirmek amacıyla kadın, gençlik, LGBTİ+ ve engelliler alanlarda partinin örgütsel birimlerine paralel olarak kurulan meclislerdir. İhtiyaca ve duruma göre yeni meclisler de kurulabilir (Göçmenler Meclisi gibi). Partilerin kadın kolları birimleri, süreç içinde meclis şeklinde yatay ve paralel bir örgütlenme olarak yeniden düzenlenmelidir. Bu süreçte, kadın kolları/meclisleri kararlarının partinin tümünü bağlayıcı olması kuralı kabul edilmeli, çalışmaları için parti bütçesinden yeterli pay ayrılmalı, parti bünyesinde oluşturulacak tüm kurul, organ ve çalışma gruplarında diğer üyelerle eşit söz ve oy hakkı ile en az bir temsilcisinin bulunması sağlanmalıdır.
Parti İçi Çalışma Grupları:
Parti ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulacak bilgi havuzu oluşturma, strateji belirleme gibi çalışma gruplarında da kadın erkek sayılarında eşitlik ilkesine uyulmalıdır. Bu ilke hem grup içi görev dağılımında hem de grubun parti ve kamuoyu önünde temsili konusunda da titizlikle uygulanmalıdır.
1. Eşit temsil ve kotaların uygulanması
Bütün parti içi seçimlerde kadınlara ve aday olduğu takdirde belirlenen yaş sınırı içindeki gençlere, LGBT+ ve engellilere pozitif ayrımcılık uygulanmalıdır.
a. Kadınlara eşit temsil: Kadınlara genel merkez ve yerel örgüt karar ve yürütme organları seçimlerinde fermuar sistemiyle eşit temsil uygulanır. Eşit temsil içermeyen listeler kabul edilmez. Yaptırımı seçimlere katılamamak ya da seçimlerin yapılamaması olmalıdır.
b. Gençlik kotası: 30 yaş altındaki gençlere genel merkez ve yerel örgüt karar ve yürütme organları seçimlerinde %20 kota uygulanır. Yeterli sayıda genç aday çıkmadığı ve kongre sonuçları itibariyle az %20’lik kota uygulanamadığı örgüt birimlerinde 6 ay içinde kongre yenilenir.
c. Engelli kotası: Yeterli sayıda aday olduğu takdirde engellilere genel merkez organlarında % 5 kota uygulanır.
d. LGBTI + kotası: Yeterli sayıda aday olduğu takdirde LGBİ+ bireylere genel merkez organlarında % 5 kota uygulanır.
e. Seçilerek herhangi bir kotayı yerine getiren adaylar ilgili gruplara dahil oldukları takdirde diğer kotaları da yerine getirmiş sayılırlar.
f. Milletvekili, belediye meclisi ve il genel meclisi adayların belirlenmesinde kota ilkeleri dikkate alınır. Belediye başkanlığı seçimlerinde bu dikkate alınmaz.
2. Rotasyon
Merkez organlar (Genel başkanlık, MYK ve PM üyeliğinde üst üste en fazla 2 dönem, diğer seçimli organlarda ise en fazla 3 dönem görev yapılabilir. Her organ, her seçimde 1/3 oranında yenilenmek zorundadır.
3. Disiplin suçları
Disiplin suçlarında, özel alan dahil kadına karşı şiddet, taciz, tecavüz mutlaka yer almalı, cinsel taciz ve tecavüz iddiaları nedeniyle yürütülen disiplin işlerinde, ilgili disiplin kurulunun normal kovuşturma usulleri işletilmek ve suçlanan tarafın savunma yapma hakkı ihlal edilmemek koşuluyla kadının beyanı esas alınmalıdır. Her düzeydeki disiplin kurulu çalışmalarında İstanbul Sözleşmesi ilkelerinin etkin bir biçimde uygulanması sağlanmalıdır.
Kısaca hayatın her alanında, toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten, parti politikalarının belirlenmesinde kadınların söz ve taleplerine yer verilen, kadınların parti içinde çalışmasını mümkün ve görünür kılan ve kadınların bulundukları alanlarda partiyi eşit sayı ve eşdeğer sözleriyle temsil edebildiği partiler istiyoruz.
Siyasi Partiler ve Seçim Yasalarına ilişkin Çerçeve Metnimiz ve Taleplerimiz
I. Erkek egemenliğinin kadınlar üzerindeki iktidarını sorgulamadan, kadın erkek eşitliğini hayatın her alanında ve geri dönüşsüz olarak yerleştirmeden gerçek bir demokrasiden ve eşitlikten söz edilemez.
Demokrasinin öncelikli kriterlerinden biri eşit yurttaşlık hakkıdır. Eşit yurttaşlık hakkının reddedildiği veya aşındırıldığı; kadınların erkeklerin baskı ve şiddeti altında yaşamaya mahkûm edildiği, farklılıkların ayrımcılığa gerekçe yapıldığı toplumların bugününde huzur; geleceğine dair herhangi bir umut yoktur. Kadınlarla erkeklerin eşit olduğu, kimseye ayrımcılık yapılamayacağı fikrinden hareketle, kadınların hayatın her alanında eşit temsilini sağlamak, eşitliği hayata geçirmek için somut adımlar atılması gerekir.
EŞİK-Eşitlik İçin Kadın Platformu olarak, toplumda kadın erkek eşitliğinin fiilen sağlanması için beş temel alandaki acil taleplerimizi açıklamıştık:
1. Eşit yurttaşlık hakkımızı aşındırmaktan vazgeçin,
2. Kazanılmış haklarımızı tehdit eden söylem ve girişimlere son verin,
3. Evde, işte, sokakta, tüm toplumsal yaşamda şiddetsiz bir yaşam sürme hakkımız için acil eylem planı uygulayın,
4. Eğitimi eşitlikçi, ayrımcılıktan uzak, bilimsel, parasız hale getirin,
5. Eşit istihdam, kreş ve işyerinde şiddeti önleme mekanizmaları için etkin politikalar uygulayın.
Bu beş maddeye ilişkin ayrıntıları içeren 23.08.2020 tarihli basın açıklaması ektedir:
https://esikplatform.net/kategori/istanbul-sozlesmesi-basin-aciklamalari/71860/5-acil-talebimiz
Bu beş madde birbiri ile ilişki içerisindedir; kadınların siyasal ve toplumsal katılımının sağlanması için uygulanması gereken zorunlu politikalardır.
Bu taleplerimizin öncelikli muhatabı siyasal iktidardır. Ancak tüm yerel yönetimlerin, siyasi partilerin, meslek odalarının, sendikaların, derneklerin, kitle örgütlerinin, işverenlerin, üniversitelerin, medyanın ve tüm toplumun bu acil sorunların çözümü konusunda üzerine düşen görevler vardır. Özellikle tüm siyasi partiler, bunları kendi program ve tüzüklerinin ve parti faaliyetlerinin bir parçası haline getirmelidir. Eşit temsil ilkesi de dahil olmak üzere EŞİK’in 5 Acil Talep Belgesi’nde sayılan taleplerin yerine getirilmesi için Türkiye’de yürürlükteki anayasal ve yasal mevzuat yeterlidir. Hiçbir anayasal ve yasal değişiklik gerekmemektedir.
Buna rağmen, ülke nüfusunun yarısı olan kadınların, uluslararası sözleşmeler, anayasa ve yasalardan kaynaklanan haklarını kullanması fiilen engellenmektedir. Bugün kadınlar boşanma haklarını bile, ölümü göze alarak kullanabilmektedir. Bu tablonun değiştirilmesi ancak kadınların kararlı mücadelesi ve gerçek demokrasinin kadınsız olmayacağını bilen bir siyasi irade ile mümkündür. Bu durumu değiştirmenin ilk adımı seçim ve atamayla gelinen tüm karar ve icra organlarında eşit temsilin sağlanmasıdır.
Partiler kendi içlerinde adayların belirlenmesi konusunda önseçim, seçimle oluşturulmuş seçici kurullar gibi demokratik seçim süreçleri oluşturmalıdır. Kadın üyelerini yerel ve ulusal seçimlerde aday olmaya özendirmeye özel önem vermeli, kadın aday adaylarından ve kadın adaylardan herhangi bir ad ve gerekçeyle adaylık ücreti istememeli; kadın adaylar propaganda giderleri, parti yayın organlarında söz alma vb. konularda pozitif ayrımcı politikalarla desteklenmelidir.
Eşit temsil ilkesi, hem genel ve yerel seçimler için, hem de atamayla gelinen tüm organlar için geçerli olmalı ve bu ilke, Anayasa’da, Siyasi Partiler ve Seçim Yasası’nda açıkça ve uygulanmasını sağlayacak yaptırımlarıyla birlikte yer almalıdır.
Eşit temsil ile ilgili düzenlemeler yapılırken Türkiye kadın hareketinin Anayasa Kadın Platformu’nun 2009’daki çalışmaları sırasında hemfikir olduğu eşit temsil ilkesinden geri adım atılmamalıdır. Eşit temsil kararı EŞİK-Eşitlik İçin Kadın Platformu için de vazgeçilmez bir konudur. Bu nedenle “kota” kavramı yerine “eşit temsil” kavramı kullanılmaktadır.
Eşit temsil/parite sistemi konusunda çeşitli uygulamalar örnek gösterilebilir. Ama hukuksal olarak en sağlam yöntem, anayasal düzenleme yapmak ve ilgili yasaları bu anayasal ilke çerçevesinde biçimlendirmektir. Fransa Anayasası bu konudaki ilk örnek olmuştur. Fransa Anayasası’na göre;
“Yasa kadınların ve erkeklerin seçmenlerle ilgili yetkilere ve seçim işlemlerine ilişkin yetkilere eşit erişim hakkı olduğunu destekler.”
“Siyasal parti ve siyasal gruplar 3.maddenin son fıkrasında belirtilen ilkenin uygulanmasına, kanunen belirlenen şartlara uyarak katılırlar.”
Öte yandan Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM) Seçim sistemleri yolu ile kadınların politikadaki temsilinin arttırılması konulu kararı (Karar 1706-2010) yol göstericidir.
Karara göre;
7.3 Üye ülkelerin kadınların parlamentoda temsilini arttıracak bir şekilde seçim yasalarını değiştirmesi:
1.1.1 Liste sistemli nispi temsilin olduğu ülkelerde, zorunlu kota sisteminin yürürlüğe konması. Bu kota sistemi daha yüksek miktarda kadın temsilini (ideal olarak en az %40) sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda sıkı bir sıra-düzen kuralı (örneğin: kadın ve erkek adayların dönüşümlü olarak birbiri ardına geldikleri “fermuar” sistemi) sağlıyor. Ayrıca kota sistemine uyulmaması halinde etkin yaptırımlar (tercihen maddi yaptırım içermeyen, daha çok aday listelerinin kabul edilmemesi şeklinde olan yaptırımlar) ve ideal olarak seçmenlerin geniş olduğu bölgelerde (veya ülke çapındaki seçimlerde) kapalı listelerin kullanılması da düşünülmelidir.
1.1.2 Çoğunluk sistemlerinin uygulandığı ülkelerde ise, her partinin parti ilçelerinde en az bir kadın ve bir erkek aday seçmesi veya kadınların politikaya katılımını arttırmak amaçlı diğer yöntemlerin kullanılmaya başlanması. Bu yöntemler şunlar olabilir: politik partiler içinde yenilikçi ve zorunlu kotaların uygulanması, “tamamı kadınlardan oluşan son elemeye kalan adaylar listesi”, seçim bölgelerinin “eşleştirilmesi”. Bu yöntemler yukarıda da belirtildiği gibi etkin yaptırımlarla desteklenmelidir.
Bu düzenlemenin yaşama geçmesini güvence altına almak için, siyasal partilerin kamu fonlarından yararlanma kuralları da yeniden düzenlenerek kadın-erkek eşitliği ilkesini yaşama geçirmek üzere alacakları önlemlere bağlanmalıdır. Eşitlik kuralını ihlal eden listeler seçime sokulmamalıdır. Üst üste yapılan ihlallerde, seçimlere katılmanın engellenmesi, kamu fonlarından yararlandırmama gibi etkin yaptırımlar getirilmeli; uyarı cezası verme gibi mekanizmalar öngörülmelidir.
II. Siyasi partilerde demokratik bir iç işleyiş
Eşit temsil ilkesinin sadece Anayasa ve yasalara yazılması da yeterli olmayacaktır. Siyasal partilerin demokratik bir iç işleyişe kavuşturulması da büyük önem taşımaktadır.
Öncelikle;
Partilerin amaçları içine; erkek egemenliğinin reddi ve toplumsal cinsiyet eşitliği için mücadele eklenmelidir. Bu amaç, partilerin program ve tüzüğünde bir madde olarak kalmamalı, partinin bütün üyelerine ve faaliyetlerine yayılmalıdır.
Partinin niteliği ve işleyiş ilkelerine, eşitlik ilkesi eklenmeli, hiçbir görevin hiyerarşi, lider hegemonyası, parti içi bürokrasi, erkek egemenliği ve hiçbir kesime ayrımcılık yaratacak şekilde tanımlanamayacağı vurgulanmalıdır. Seçimle ve atamayla gelinen görevlerde eşit temsil ve rotasyon uygulaması olmalıdır. Bu durum ayrıca parti içi meclislerde ve çalışma gruplarında garanti altına alınmalıdır.
Parti İçi Meclisler:
Parti içi bir örgütlenme ve siyasi faaliyet yürütme birimi ve biçimi olarak, belli gruplardaki parti üyelerinin bir araya gelmesiyle oluşan ve parti çalışmalarını özgül alanlarının nitelikleri ve ihtiyaçları doğrultusunda güçlendirmek amacıyla kadın, gençlik, LGBTİ+ ve engelliler alanlarda partinin örgütsel birimlerine paralel olarak kurulan meclislerdir. İhtiyaca ve duruma göre yeni meclisler de kurulabilir (Göçmenler Meclisi gibi). Partilerin kadın kolları birimleri, süreç içinde meclis şeklinde yatay ve paralel bir örgütlenme olarak yeniden düzenlenmelidir. Bu süreçte, kadın kolları/meclisleri kararlarının partinin tümünü bağlayıcı olması kuralı kabul edilmeli, çalışmaları için parti bütçesinden yeterli pay ayrılmalı, parti bünyesinde oluşturulacak tüm kurul, organ ve çalışma gruplarında diğer üyelerle eşit söz ve oy hakkı ile en az bir temsilcisinin bulunması sağlanmalıdır.
Parti İçi Çalışma Grupları:
Parti ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulacak bilgi havuzu oluşturma, strateji belirleme gibi çalışma gruplarında da kadın erkek sayılarında eşitlik ilkesine uyulmalıdır. Bu ilke hem grup içi görev dağılımında hem de grubun parti ve kamuoyu önünde temsili konusunda da titizlikle uygulanmalıdır.
1. Eşit temsil ve kotaların uygulanmasıBütün parti içi seçimlerde kadınlara ve aday olduğu takdirde belirlenen yaş sınırı içindeki gençlere, LGBT+ ve engellilere pozitif ayrımcılık uygulanmalıdır.
a. Kadınlara eşit temsil: Kadınlara genel merkez ve yerel örgüt karar ve yürütme organları seçimlerinde fermuar sistemiyle eşit temsil uygulanır. Eşit temsil içermeyen listeler kabul edilmez. Yaptırımı seçimlere katılamamak ya da seçimlerin yapılamaması olmalıdır.
b. Gençlik kotası: 30 yaş altındaki gençlere genel merkez ve yerel örgüt karar ve yürütme organları seçimlerinde %20 kota uygulanır. Yeterli sayıda genç aday çıkmadığı ve kongre sonuçları itibariyle az %20’lik kota uygulanamadığı örgüt birimlerinde 6 ay içinde kongre yenilenir.
c. Engelli kotası: Yeterli sayıda aday olduğu takdirde engellilere genel merkez organlarında % 5 kota uygulanır.
d. LGBTI + kotası: Yeterli sayıda aday olduğu takdirde LGBİ+ bireylere genel merkez organlarında % 5 kota uygulanır.
e. Seçilerek herhangi bir kotayı yerine getiren adaylar ilgili gruplara dahil oldukları takdirde diğer kotaları da yerine getirmiş sayılırlar.
f. Milletvekili, belediye meclisi ve il genel meclisi adayların belirlenmesinde kota ilkeleri dikkate alınır. Belediye başkanlığı seçimlerinde bu dikkate alınmaz.
2. Rotasyon
Merkez organlar (Genel başkanlık, MYK ve PM üyeliğinde üst üste en fazla 2 dönem, diğer seçimli organlarda ise en fazla 3 dönem görev yapılabilir. Her organ, her seçimde 1/3 oranında yenilenmek zorundadır.
3. Disiplin suçları
Disiplin suçlarında, özel alan dahil kadına karşı şiddet, taciz, tecavüz mutlaka yer almalı, cinsel taciz ve tecavüz iddiaları nedeniyle yürütülen disiplin işlerinde, ilgili disiplin kurulunun normal kovuşturma usulleri işletilmek ve suçlanan tarafın savunma yapma hakkı ihlal edilmemek koşuluyla kadının beyanı esas alınmalıdır. Her düzeydeki disiplin kurulu çalışmalarında İstanbul Sözleşmesi ilkelerinin etkin bir biçimde uygulanması sağlanmalıdır.
Kısaca hayatın her alanında, toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten, parti politikalarının belirlenmesinde kadınların söz ve taleplerine yer verilen, kadınların parti içinde çalışmasını mümkün ve görünür kılan ve kadınların bulundukları alanlarda partiyi eşit sayı ve eşdeğer sözleriyle temsil edebildiği partiler istiyoruz.
EŞİK-Eşitlik İçin Kadın Platformu
https://esikplatform.net
İletişim için: esikplatform@gmail.com
03.02.2021